Κάθε Πάσχα στο νησί μας είναι μοναδικό. Η κατανυκτική ατμόσφαιρα των Παθών και της Ανάστασης του Χριστού συμπλέκεται αρμονικά με τους αιώνες ιστορίας που κουβαλά ο τόπος μας, παρουσιάζοντας ένα άκρως πληθωρικό πολιτιστικό αποτέλεσμα. Τα έθιμα του Πάσχα στην Κύπρο αποπνέουν τη διαχρονική ανάγκη των ανθρώπων μας να έρθουν πιο κοντά και να μοιραστούν τις αγωνίες και τις χαρές τους στις ίδιες εκκλησίες, στις ίδιες πλατείες, στο ίδιο τραπέζι. 

Σε συνέχεια των εθίμων που πέρασαν από την κρησάρα του χρόνου και άντεξαν, οι παραδόσεις εμπλουτίζονται σήμερα με νέα δρώμενα και νέες συνήθειες. Το κυπριακό πασχαλινό μωσαϊκό μοιάζει κυριολεκτικά ανεξάντλητο και το βέβαιο είναι πως μας φέρνει όλους κάτω από την ομπρέλα της ίδιας παράδοσης και των ίδιων αξιών. Κάτω από μια ομπρέλα που σήμερα, που νιώθουμε αποκομμένοι και, ίσως, πιο μόνοι, χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ.  

Πάμε, όμως, να δούμε ποια κυπριακά έθιμα διασώζονται μέχρι σήμερα στις περισσότερες περιοχές του νησιού και κάνουν ακόμα λαμπρότερες και γιορτινές τις ημέρες του Πάσχα.  

Κόκκινα αυγά 

Ως το κατεξοχήν σύμβολο της αναγέννησης και του κύκλου της ζωής, το κόκκινο αυγό δεν λείπει από κανένα πασχαλινό τραπέζι. Παραδοσιακά βάφονται κόκκινα τη Μεγάλη Πέμπτη, συμβολίζοντας το αίμα του Χριστού που αυτή τη μέρα βάφει κόκκινο και βαπτίζει… ιερό το ξύλο του Σταυρού. Το πρώτο αυγό ανήκει στην Παναγία και φυλάσσεται στο εικονοστάσι μέχρι το επόμενο Πάσχα, οπότε και φυτεύεται στο χώμα για να είναι εύφορη η σοδειά και καλότυχο το σπιτικό. Το τσούγκρισμα των αυγών, τέλος, αναπαριστά τον κρότο που κάνουν τα μνημεία των νεκρών κατά την Ανάσταση αλλά και την εκρηκτική απόκριση της φύσης στο χαρμόσυνο γεγονός.   

Λαμπρατζιά 

Οι προετοιμασίες ξεκινούν σχεδόν έναν μήνα πριν το Μεγάλο Σάββατο και επιστρατεύονται παρέες παιδιών που αναλαμβάνουν να μαζέψουν (ή να κλέψουν σε κάποιες τοπικές παραλλαγές) ξύλα. Αφού συγκεντρωθεί η καύσιμη ύλη, στοιβάζεται στην πλατεία της εκκλησίας, λαμβάνοντας κωνική μορφή. Στο πιο ψηλό ξύλο (κούζαλο) κρεμούν ένα ομοίωμα του Ιούδα. Με τον τρόπο αυτόν σχηματίζονται οι λαμπρατζιές που σε κάθε ενορία συναγωνίζεται η μία την άλλη σε μέγεθος και ύψος. Το Μεγάλο Σάββατο και τη στιγμή ακριβώς που ο ιερέας ψάλλει τον Καλό Λόγο, η στοίβα των ξύλων πυρπολείται, αναπαριστώντας την καύση του Ιούδα και την επικράτηση του καλού πάνω στο κακό. Στην ίδια φωτιά καίγονται και τα μαρτούθκια.  

Φλαούνες  

Οι φλαούνες έχουν την τιμητική τους μετά την Ανάσταση, φροντίζοντας στην ομαλή μετάβαση του οργανισμού από την εγκράτεια της νηστείας στην κατανάλωση των μη νηστήσιμων πασχαλινών εδεσμάτων. Η φλαούνα φτιάχνεται παραδοσιακά το Μεγάλο Σάββατο από προζύμι, ενώ ο φωκός (η γέμισή της) αποτελείται από αυγά, τυρί (χαλούμι, μυζήθρα, γραβιέρα), σταφίδες και μυρωδικά, όπως μεχλέπι και δυόσμο. Αποτελεί ένα εξαιρετικά δημοφιλές κέρασμα που συναντάται σε σχεδόν όλα τα κυπριακά νοικοκυριά.  

Πασχαλινά παιχνίδια  

Την Κυριακή μετά την Ανάσταση ή τη Δευτέρα του Πάσχα, οι κάτοικοι συνηθίζουν να μαζεύονται στην πλατεία του χωριού ή έξω από την εκκλησία με σκοπό την οργάνωση διάφορων διασκεδαστικών ομαδικών παιχνιδιών. Με έντονο κοινωνικό χαρακτήρα, στα παιχνίδι αυτά συμμετέχουν άνθρωποι όλων των ηλικιών αποδίδοντας και με αυτόν τον τρόπο τον έντονα εορταστικό τόνο της ημέρας. Ανάμεσα στις πολλές τοπικές παραλλαγές, οι επικρατέστερες κοινές μορφές παιχνιδιού που συναντώνται είναι οι αυγουλλοδρομίες, οι γαουροδρομίες, οι σακουλοδρομίες, ο κάμηλος, το διτζιήμιν για τους πιο δυνατούς άνδρες, ο ζίζυρος (που παίζεται και από παιδιά και από μεγάλους), το λιγκρίν, η σούσα, η συτζιά, το σχοινί, ο φαρατζής κ.λπ. 

Τα έθιμα που προαναφέραμε αποτελούν την πολύτιμη παρακαταθήκη που μας αφήνει το παρελθόν, γι' αυτό και λειτουργούν σήμερα ως συνδετικός κρίκος με μια παράδοση που σιγά σιγά χάνεται μέσα στους ξέφρενους ρυθμούς της καθημερινότητας. Ακόμα και αν η ζωή μας, όμως, απομακρύνεται από αυτόν τον πιο απλοϊκό αλλά και πιο αγνό τρόπο, πάντα μέσα μας θα αναζητούμε τον εαυτό μας μέσα από τις ρίζες μας. Και το Πάσχα είναι η καταλληλότερη εποχή για να επικοινωνήσουμε βαθύτερα με τις πιο ουσιαστικές αλήθειες της ζωής μας.   

Με αφορμή, λοιπόν, αυτή την ευσύνοπτη αναδρομή στα ήθη και τα έθιμα του κυπριακού λαού μας, η διεύθυνση και το προσωπικό του SEMELI HOTEL σάς εύχονται ολόψυχα το φετινό Πάσχα να είναι ένα πραγματικό «πέρασμα» από το εφήμερο στο αληθινό. Μια αφύπνιση για όλα όσα αξίζει να αφήσουμε πίσω ώστε με την ελπίδα που μόνο το Άγιο Φως ανάβει στις καρδιές μας να γυρίσουμε μια νέα, πιο φωτεινή σελίδα στη ζωή μας! 

Καλό Πάσχα σε όλους!